Decentralisaties kunnen leren van Nobelprijswinnaar

 

Decentralisaties

Deze week werd bekend dat de Nobelprijs voor economie dit jaar is gewonnen door de Fransman Jean Tirole. Zijn werk richt zich (deels) op het feit dat veel industrieën gedomineerd worden door een klein aantal grote bedrijven of enkel een monopolie. Zonder regulering produceren dergelijke markten vaak sociaal ongewenste resultaten. Te denken valt aan het berekenen van hogere prijzen dan de kosten rechtvaardigen, of onproductieve bedrijven die het hoofd boven water houden door de toetreding van nieuwe en productievere spelers te blokkeren. In markten waar een dergelijk disfunctioneren voorkomt, moet je specifieke maatregelen nemen om deze problemen te voorkomen, teneinde het nut voor de samenleving als geheel te kunnen optimaliseren.

Als we dan kijken naar de decentralisaties in de zorg , (jeugdzorg en van Awbz naar Wmo), dan zien we dat gemeenten veelal aan het inkopen zijn op markten die het karakter hebben van een oligopolie of soms een monopolie. Het zou mooi zijn als de wethouders van die gemeenten bij het organiseren van hun inkoop de werken van Tirole even zouden hebben doorgenomen. Het zou het nut voor de burger kunnen helpen te optimaliseren.

In plaats daarvan, zien we dat er (weliswaar zonder opzet) volop ruimte wordt geboden aan de marktimperfecties die hier van toepassing zijn. Soms zijn er transitiearrangementen afgesloten, die ervoor zorgen dat bestaande aanbieders worden buitengesloten. In plaats van de zorgbehoevende, wordt daarmee primair de zorgaanbieder gediend.

Er vinden fusies plaats, waardoor eventuele concurrenten worden ingelijfd. Prijzen worden soms kunstmatig laag gehouden om toetreding van nieuwe aanbieders te voorkomen. Het omgekeerde gebeurt overigens ook, namelijk dat gemeenten zo hard inzetten op lage tarieven, dat daarmee er geen mogelijkheid meer is voor aanbieders om te innoveren of aan preventie te doen.

Laat ik voorop stellen dat het hier om een complex vraagstuk gaat en dat het tijdpad van de transities niet veel ruimte biedt voor uitvoerige analyses. Waar ik wel voor wil pleiten, is dat er hier sprake is van een economisch verdelingsvraagstuk. De vraag naar zorg is groter dan het beschikbare budget. Het vraagstuk dient daarom bewust vanuit een economische invalshoek aangevlogen te worden, om zo het nut voor de burgers, het maatschappelijk belang, te kunnen maximaliseren, in plaats van (per ongeluk) een deelbelang van een of enkele spelers.

We willen dat een hartoperatie door een hartchirurg wordt gedaan en dat onze auto wordt gerepareerd door een erkende automonteur. Misschien goed dat naast alle bestuurskundigen, welzijnsexperts, orthopedagogen, ouderenwerkers en andere slimme mensen, ook de economen bij de decentralisaties betrokken worden. Het werk van Jean Tirole is er niet voor niets!

 / Reacties uitgeschakeld voor Decentralisaties kunnen leren van Nobelprijswinnaar  / in Geen categorie

Comments are closed.