Is het aanbesteden in de (jeugd)zorg dan toch zo gek nog niet? Je zou het haast gaan denken op basis van het onderzoek van het CPB dat vorige week uitkwam. Veel gemeenten hebben als doel om gespecialiseerde tweedelijnszorg te verschuiven naar lichte en preventieve hulp in de eerste lijn. In gemeenten die selectiever zijn in het contracteren van jeugdhulpaanbieders van tweedelijnszorg is die omslag duidelijker te zien dan in gemeenten die andere inkoopmethoden toepassen.
Van achter naar voor
De verschuiving van tweedelijn naar eerstelijn wil men graag, want hoe eerder je erbij bent, hoe minder erg de aandoening nog is voor het kind en zijn omgeving. Daarnaast zijn de kosten lager als je er eerder bij bent. Tweedelijnszorg is doorgaans duurder dan eerstelijnszorg.
Strenge selectie, stevige competitie
Sinds de decentralisatie hebben gemeenten verschillende manier gehanteerd om zorg in te kopen. Sommige gemeenten deden dat door middel van een aanbesteding met een strenge selectie. Alleen een selecte groep van aanbieders met de beste prijs/kwaliteitverhouding krijgt dan een contract. Deze vorm is spannend voor aanbieders, want je kunt op die manier een behoorlijk deel van je marktaandeel winnen of verliezen. Er kan sprake zijn van stevige competitie tijdens de aanbesteding.
Lichte selectie, weinig competitie
Andere gemeenten gebruikten lichtere methoden van selectie, zoals “Open House”. Elke aanbieder die dan aan bepaalde minimumeisen (leveringsvoorwaarden) voldoet krijgt dan een contract. Dit is minder competitief als de minimumeisen niet te hoog zijn en leidt tot een relatief groot aantal gecontracteerde aanbieders.
Het maakt uit!
Uit het onderzoek blijkt dat in gemeenten met een strenge selectie het gebruik van tweedelijnsjeugdhulp zonder verblijf gemiddeld 9% is afgenomen in de periode 2011 – 2019. In gemeenten met een lichte selectie is dit gemiddeld 16% toegenomen. Een interessante constatering, want het maakt dus uit hoe je inkoopt! Overigens hangt een en ander natuurlijk ook samen met je overige beleid zoals de wijze waarop je je wijkteams inricht.
Wat nu? Aanbesteden in de zorg?
Wat nu, dat is de vraag! De afgelopen jaren was er veel kritiek vanuit aanbieders en sommige gemeentebestuurders op aanbestedingen van zorg. Het zou leiden tot bureaucratie en oneerlijke tarieven. Uit de CPB-cijfers blijkt echter dat kinderen hierdoor relatief eerder en vermoedelijk goedkoper worden geholpen. Wat moet dan zwaarder wegen? Aan de ene kant het belang van het kind en de belastingbetaler of aan de andere kant het belang van de instanties zoals zorgaanbieders en gemeentelijke apparaten? U mag het zeggen!
Meer lezen?
- Versterk beleidsvrijheid van gemeenten bij jeugdzorg!
- Jeugdzorgjargon beter voor bingo dan voor dialoog?
- Strategie en sturing in het sociaal domein
Of abonneer hier op de kwartaalnieuwsbrief.