Sinds 2015 zijn grote delen van de zorg gedecentraliseerd naar gemeenten. Het beoogde voordeel hiervan was dat gemeenten op deze manier lokaal maatwerk kunnen leveren. Zorg nabij de burger en afgestemd op de lokale voorzieningen die er al zijn. Omdat dat laatste in elk dorp van Nederland weer anders kan zijn, kan de zorg maar het beste in handen van de gemeente zijn, want dan is er maximale kans op synergie in de wijk!
Amsterdam versus Smallingerland
So far so good. Ik wil (tot op zekere hoogte) best meegaan in de gedachte dat zorg in Smallingerland niet hetzelfde moet worden georganiseerd als in Amsterdam. Soms is de problematiek anders en het aanbod op wijkniveau verschilt waarschijnlijk eveneens. Wat ik moeilijker te begrijpen vind is dat elke gemeente een eigen wiel moet uitvinden. In de praktijk zie ik dat er oneindig veel varianten zijn in Nederland voor hoe gemeenten de zorg organiseren. Je hebt het recht om het anders te doen dan de rest van de gemeenten, dus dan doen we dat ook maar. Dat lijkt me niet helemaal nodig…
Te veel verschillen, te veel overhead
De praktijk laat zien dat zorgaanbieders helemaal gek worden van het feit dat ze overal andere inkoopvoorwaarden hebben, andere tarieven, andere productcodes, een andere toegang en een andere verantwoording. Hier en daar lijkt het de spuigaten uit te lopen. Ja, Amsterdam is anders dan Smallingerland. Maar is Smallingerland ook wezenlijk anders dan Reimerswaal of Leudal. Als je een regio hebt met 15 gemeenten, moeten er dan 15 verschillende toegangen en formats voor wijkteams zijn?
Standaardisatie met varianten
Volgens mij kan er meer gestandaardiseerd worden, met behoud van lokale verschillen. Voor de inkoop van jeugdzorg heeft de VNG drie modellen ontwikkeld en in principe moeten gemeenten één van de drie kiezen. Deze aanpak zou breder moeten worden uitgerold. Maak voor een aantal thema’s drie of vier varianten en spreek af dat iedereen daaruit kiest. Bijvoorbeeld drie modellen voor toegang, drie modellen voor kostprijsberekening en drie modellen voor een wijkteam. Er blijft dan voldoende ruimte voor lokaal maatwerk, maar het wordt voor de aanbieders eenvoudiger. De bureaucratie en overheadkosten kunnen dan omlaag.
Het hoeft niet overal hetzelfde, maar het moet zeker niet overal verschillend!
Meer lezen?
- Lang leven het aanbesteden in de zorg?!
- Versterk beleidsvrijheid van gemeenten bij jeugdzorg!
- Jeugdzorgjargon beter voor bingo dan voor dialoog?
- Strategie en sturing in het sociaal domein
Of abonneer hier op de kwartaalnieuwsbrief.