Marktwerking, wachttijden, tekorten! De krantenkoppen staan er vol mee. Helaas is het vaak ongenuanceerd. In plaats van een goede dialoog, ontstaat er een soort bingo. Wie roept heeft prijs!
Ik noem hier een aantal termen die alleen bijdragen aan een goed gesprek als ze zorgvuldig worden gebruikt.
Marktwerking. Er zijn mensen, die wijden nagenoeg alle problemen in de zorg aan marktwerking. De vraag is dan over welke markt hebben we het en wat maakt dat er door de marktwerking iets mis gaat? Sommige onderdelen van de zorg floreren namelijk dankzij marktwerking en bij andere onderdelen werkt de markt minder goed.
Tekorten. Er zijn grote tekorten in de jeugdzorg. Tegelijkertijd verschijnen er regelmatig berichten in de media dat sommige partijen veel geld verdienen aan de jeugdzorg. De vraag is of er in absolute zin sprake is van een tekort aan middelen, of dat de beschikbare hoeveelheid verkeerd verdeeld wordt?
Wachttijd. De wachttijden in de jeugdzorg zijn te lang. Goed punt, iedere dag wachten is er een teveel. Toch is het ingewikkelder dan het lijkt om op wachttijd te sturen. Instellingen hebben belang bij enige wachttijd voor de cliënt, want het alternatief is dat de behandelaars moeten wachten en dat kost geld. Als je te hard stuurt op wachttijd, kan een behandelaar op dag 1 een gesprek doen en daarna iemand een half jaar laten wachten. Dan is hij toch in behandeling en is de wachttijd op papier nul. Achter deze term gaat een wereld schuil.
Gemeente. Fijn als de gemeente akkoord is. De vraag is wel, wie er akkoord heeft gegeven? Een ambtenaar, de wethouder, het college van BenW of de gemeenteraad? Je moet eerst weten wie waarover gaat en wiens akkoord je dus nodig hebt, voordat je weet hoe akkoord, “akkoord” is.
Jeugdzorg. Bedoel je jeugdzorg of jeugdhulp? Vroeger bestond ook Bureau Jeugdzorg. Tegenwoordig is jeugdzorg de optelsom van jeugdhulp, jeugdbescherming en/of jeugdreclassering.
Faire tarieven. Klinkt goed, wie kan daar nu tegen zijn? De vraag is, voor wie het “fair” moet zijn? Voor de aanbieder, de gemeente of de belastingbetaler? Zie ook deze blog.
Producten. Soms hoor je wel eens dat veel problemen in de jeugdzorg zouden zijn opgelost als de tarieven voor alle producten in de sector zouden worden geharmoniseerd. Probleem is alleen, dat de meeste gemeenten helemaal geen producten inkopen, maar bijvoorbeeld arrangementen of aan lump sum financiering doen (één bedrag voor alle zorg). Daarin zijn geen producten te onderscheiden. Er ontstaat dan dus al snel een scheve discussie.
Keuzevrijheid. Is het nu goed of slecht? Allereerst is de vraag hoeveel keuze je nodig vindt? Keuze uit 1, 3 of 300 aanbieders? Vervolgens ligt het ook aan de behandeling. Als je een levertransplantatie nodig hebt ben je blij met de keuze uit 1 aanbieder ver weg. Voor een apotheek is iets meer keuze wel fijn en nuttig. Zo verschilt het belang van keuzevrijheid ook per onderdeel van jeugdzorg.
Kosten. De kosten zijn te hoog. Deze opmerking is veel gehoord, maar moeilijk op waarde te schatten als je niet ook weet welke opbrengsten er tegenover staan.
Ik heb hiermee wat kanttekeningen geplaatst bij een aantal van de turbo-termen uit de jeugdzorg. Over elk van de termen valt nog veel meer op te merken. Als je een goed gesprek wilt, gebruikt de termen dan met nuance. Zo niet, dan zijn ze uitermate geschikt voor Jeugdzorg Bingo!
Meer lezen?
- Gemeente moet jeugdhulp lange termijn contracteren, maar krijgt korte termijn financiering…
- Na corona lumpsumbekostiging sociaal domein noodzaak
- Effect corona-crisis op financiën sociaal domein?
- Strategie en sturing in het sociaal domein
Of abonneer hier op de kwartaalnieuwsbrief.