Het transport heeft ooit echt een ontwikkeling doorgemaakt door de komst van het spoor en door de ontwikkeling van de auto. Niet door paarden steeds harder te laten lopen, want daar bleek een grens aan te zitten.
Transformeren in het sociaal domein moet! Het is nodig omdat het stelsel op lange termijn in de huidige vorm onbetaalbaar is. De zorgvraag stijgt en het aantal premiebetalers neemt relatief af. Verschillende opties komen daarbij regelmatig langs. De vraag is, wat zijn goede ideeën en wat niet? Ik denk dat het belangrijk is om een onderscheid te maken tussen wat gericht is op vernieuwing en wat gericht is op behoud.
Deze week hoorde ik op de radio een professor die aangaf dat de zorgkosten omlaag kunnen als klassen op school kleiner worden. Veel kinderen hebben aanleg voor iets, bijvoorbeeld adhd. Als echter de omstandigheden goed zijn, blijft de aandoening beheersbaar en wordt het geen probleem. Volgens mij een goed idee. Als je kunt kiezen los je liever iets op via het onderwijs dan via de zorg.
Bij de bekostiging van zorg, zijn de interessantste modellen, de vormen waarbij de verantwoordelijkheden zo integraal mogelijk worden georganiseerd. Bijvoorbeeld trajecten in plaats van producten en populatiebekostiging in plaats van allemaal losse percelen. Als de bekostiging over een groter deel gaat, wordt het namelijk interessanter voor aanbieders om naar nieuw oplossingen te zoeken. Kijken of er andere wegen naar Rome leiden en wellicht nog veel verder dan Rome.
Tegelijk zijn er ook vormen van transformatie die volgens mij geen wezenlijke verandering in zich hebben. Bijvoorbeeld “Open House”-aanbestedingen. Hierbij krijgt iedereen die aan minimumvoorwaarden voldoet een contract. In plaats van een verandering van het spel is dit eerder een uitstel van het keuzemoment. In plaats van dat je bij de aanbesteding kiest tussen aanbieders, komt nu het keuzemoment een jaar later en moeten wijkteams soms uit honderden aanbieders kiezen. Probeer dan tussen de bomen het bos maar te vinden.
Andere maatregelen waar ik niet wild enthousiast van wordt zijn protectionistische maatregelen. Bijvoorbeeld het garanderen van een bepaalde omzet aan een bepaalde sector (enkele jaren geleden de zogenaamde “transitiearrangementen”) of een bepaalde garantie voor leveranciers van bepaalde vormen van zorg. Ik noem dat achteruit transformeren. Er is dan geen prikkel tot verandering en we investeren dan in paarden in plaats van nieuwe modaliteiten.
Eenvoudig is het allemaal zeker niet. Het is lastig om te bepalen met welke snelheid het sociaal domein moet transformeren. Er zijn heel wat pogingen tot vliegen pijnlijk afgelopen, alvorens het eerste vliegtuig in de lucht bleef. Toch moeten we blijven zoeken naar dat soort oplossingen. Vooruit transformeren en niet achteruit!
Meer lezen?
– Kostenbeheersing sociaal domein
– Hoe verder? Reflecties bij de transformatie van het sociaal domein?