Zou er voor de zorg ook een Urgenda-uitspraak kunnen komen? De Hoge Raad heeft zijn oordeel geveld. De overheid krijgt een bevel om meer te doen aan klimaatverbetering. Dit moet op grond van het Europees Mensenrechtenverdrag. Hierin staat dat de staat verplicht is burgers te beschermen tegen levensbedreigende gevaren.
Context?!
Op zich hou ik erg van afspraak is afspraak. Dat geldt ook voor afspraken in internationale verdragen. Bovendien ben ik er een voorstander van om de CO2-uitstoot te verlagen. Toch vind ik de uitspraak merkwaardig en nogal zwart-wit. Volgens mij moet er altijd rekening worden gehouden met de context en met mogelijk tegenstrijdige belangen. Wat als er tegelijk tegenstrijdige afspraken zijn gemaakt, of als iets is afgesproken dat niet kan? Mijn kinderen wedden regelmatig op het schoolplein om 1 miljoen Euro dat hun vader met één hand een auto kan optillen…
Hoe het ook zij, de rechter heeft gesproken. Punt.
Zorggevaar
De vraag is wat dit voor andere situaties kan betekenen. Neem de zorg. De zorgvraag neemt de komende jaren verder toe. Technische ontwikkelingen maken dat er meer kan. Door een collectieve mentaliteitsverandering vinden mensen dat meer problemen het gevolg van een aandoening zijn, waardoor ze vaker zorg nodig hebben. Door vergrijzing hebben ook meer mensen hulp nodig en de groep die het allemaal moet betalen, de jongeren, wordt relatief steeds kleiner. Als je dat koppelt aan economische achteruitgang (al dan niet veroorzaakt door de Urgenda-uitspraak), dan ontstaat er een probleem.
Redding
Zorg wordt in de huidige vorm en met de normen en eisen van nu, onbetaalbaar. Het gaat piepen en kraken (nog meer dan nu) en er vallen gaten in kwaliteit en aanbod. De overheid zal tekort schieten. Het leven van mensen komt in gevaar. Het klinkt allemaal niet fijn, maar helaas is het niet ondenkbaar. Wat dan? Zouden we dan niet gered kunnen worden door een nieuwe Urgenda-uitspraak? De mens loopt gevaar, de staat schiet tekort, dus laat de rechter dan maar een bevel geven dat de overheid meer zorg moet leveren. Why not?
En dan..
Ik vind deze uitspraak dus erg lastig. Want volgens mij kan de rechter zo alles gaan bepalen. Op basis van de Rechten van het Kind moet de staat meer aan onderwijs doen. Internationaal is overeengekomen dat 2% van ons BNP naar de NAVO gaat. Als al onze middelen worden ingezet voor CO2-reductie, zorg, onderwijs en defensie, is er te weinig voor veiligheid op straat en lopen we daardoor weer gevaar. Als de rechter dat gat dan wil dichten, komt er vast iemand die vindt dat een belastingheffing van meer dan 100% juridisch niet is toegestaan. En dan… ja, dan gaan we naar China.
Meer lezen over de toekomst van de zorg?