Wijkteams leiden tot duurdere zorg, dan een aanpak zonder wijkteams. Op hoofdlijnen is dat de conclusie van het vorige week gepresenteerde CPB-onderzoek. In de reacties hierop, zie ik behoorlijk wat nuancering en soms ook bagatellisering.
- “Dit is Wmo, voor jeugd werkt het anders.”
- “Op lange termijn, zal toch het voordeel blijken.”
- “Hogere kosten hoeft niet erg te zijn, want er is meer kwaliteit.”
Op dit moment weten we het lange termijn effect niet en stel dat hoge kosten wel een probleem zijn, simpelweg omdat er niet oneindig geld is. Wat dan?
Stoppen?
Een eerste logische optie is om de wijkteams te ontbinden. Het is wel rigoureus. De afgelopen jaren werkte men bij menig wijkteam met ziel en zaligheid aan de nieuwe opzet en het zal op veel weerstand stuiten om ermee te stoppen. Essentieel is daarbij de vraag hoe dan wel? In lijn met het CPB-onderzoek kan gedacht worden aan een model met algemene vrij toegankelijke voorzieningen in het voorveld en een indicatieloket bij de gemeente voor als er toch meer nodig is. Misschien moet eens goed gekeken worden naar gemeenten zonder wijkteams of het daar kwalitatief echt minder gaat en welke best practices er juist daar te halen zijn.
Anders organiseren
Als het opheffen van wijkteams een “no go area” is, dan moet het model wellicht anders. Op basis van het CPB-onderzoek zou overwogen moeten worden om medewerkers van zorgaanbieders in wijkteams niet rechtstreeks te laten doorverwijzen naar zorg en al helemaal niet naar de eigen moederorganisatie. Daarnaast kan gestopt worden met relatief dure detachering in wijkteams door zorgaanbieders. In plaats daarvan wordt een constructie opgezet waarbij de professionals in dienst zijn bij een aparte stichting of bij de gemeente zelf. Mijn ervaring is dat dit al gauw € 10.000 per wijkteammedewerker per jaar scheelt aan arbeidskosten.
Kostenbewustzijn
De afgelopen jaren heb ik drie keer een benchmarkonderzoek onder een aantal wijkteams gehouden. Daaruit is mij gebleken dat door de jaren heen het kostenbewustzijn van wijkteammedewerkers telkens een zwak punt is. Medewerkers willen vooral goede hulp verlenen. Wat het kost en wie dat moet betalen is voor hen minder relevant. Bovendien wordt er in de aansturing van wijkteams vaak te weinig op kosten gelet. Deels ontbreekt het aan goede managementinformatie en deels zijn ook de leidinggevenden slechts beperkt geïnteresseerd in cijfers en geld.
Beter uitvoeren
Bij veel gemeenten zijn er in relatie tot de wijkteams nog veel winstpunten te halen in de uitvoering. Een analyse hiervan kan zeker het nodige opleveren. Te denken valt aan het inzetten van POH’s, het gericht sturen op de dyslexieaanpak, de overgang naar de WLZ, samenwerking met het voorveld, afschaling en nazorg, 18-/18+ en zo nog een aantal punten. Vooral in dit opzicht valt er bij wijkteams nog het nodige te verbeteren. Ik hoor graag wie hier ideeën over heeft en vind het leuk er eens over te sparren!
Lees hier meer over kostenbeheersing sociaal domein of download de handreiking kostenbeheersing lokale zorg.